جشنواره علمي فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي ايران
فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي ايران براي تشويق و ترغيب پژوهشگران و تكريم مقام والاي انديشمندان و نخبگان عرصههاي مختلف علوم پزشكي سالانه جشنواره علمي برگزار مينمايد. اين برنامه با ارزيابي پژوهشهاي علوم زيستي و پزشكي كشور پژوهشگران برگزيده در رشتههاي مختلف علوم پايه و علوم باليني، همچنين پژوهشگر جوان، دانشمند برتر دهه گذشته و پژوهشكده برتر را با اهداء جوايز نقدي، تنديس بلورين و ديپلم افتخار فرهنگستان مورد تشويق قرار ميدهد. براي حمايت اجرايي جشنواره، كمكهاي اهدائي جناب آقاي دكتر نورالدين هادوي و ساير فرهيختگان و دانشمندان حوزه علوم پزشكي، از سال 1386 تاكنون بهصورت سالانه در دستور كار فرهنگستان قرار داشته است.
شايان ذكر است كه يكي از اهداف مهم مندرج در اساسنامه فرهنگستان علوم پزشكي، تقويت روح پژوهش جهت دستيابي به آخرين يافتهها و نوآوريها در تمامي عرصههاي علوم سلامت با بهرهگيري از فعاليتهاي جمعي و جذب حمايت و تشويق دانشمندان، پژوهشگران، نخبگان و صاحبنظران كشور و اعطاي پاداش، جايزه و نشان علمي به دانشمندان، پژوهشگران و مؤسسههايي است كه خدمات علمي برجستهاي انجام دادهاند. همچنين، در آييننامه جشنواره علمي فرهنگستان اهداف زير برشمرده شده است:
بزرگداشت علم و عالم
ارج نهادن به تلاش دانشمندان و پژوهشگران ايراني در حوزههاي مختلف علوم پزشكي
تجليل از مؤسسهها و الگوهاي موفق در ارتقاي سلامت در ابعاد معنوي، جسمي، رواني و اجتماعي
ايجاد بستر مناسب براي تشويق پژوهشگران و نخبگان جوان
تشويق مراكز پژوهشي برتر كشور
بر اين اساس، ارائه الگويي درست، علمي و كيفي براي ارزيابي پژوهشهاي علمي حوزه علوم پزشكي در كشور داراي اهميت فراوان است. معيارهاي متعددي براي ارزيابي كيفي مقالههاي علمي تعريف شدهاند. شاخصهاي مورد استفاده در فرهنگستان علوم پزشكي عبارتند از: تعداد ارجاعات به هر مقاله علمي (citation) و ضريب تأثيرگذاري (impact factor) مجله كه از تقسيم تعداد ارجاعات به مقالههاي يک مجله در يک سال بر تعداد مقالههاي قابل ارجاع در همان سال بهدست ميآيد. با وجود اشكالاتي که به اين شاخصها و نحوه استفاده از آنها وارد است، در حال حاضر از معتبرترين معيارها محسوب ميشوند و مؤسسههاي پژوهشي و کشورها با استفاده از اين شاخصها رتبهبندي ميشوند. روشن است در صورت داشتن شاخصهاي قابل اعتماد براي پيامد (outcome) و اثرگذاري (effectiveness)، از اين شاخصها نيز استفاده خواهد شد.
روش انتخاب در جشنواره علمي فرهنگستان علوم پزشكي
جشنواره علمي فرهنگستان علوم پزشكي در دو بخش، برگزيدگان را انتخاب ميكند كه روش انتخاب در ادامه شرح داده ميشود:
انتخاب پژوهش برتر علوم پزشكي (جايزه استاد دكتر نورالدين هادوي)
انتخاب دانشمند برگزيده دهه اخير (جايزه استاد دكتر فريدون عزيزي)
روش انتخاب پژوهش برتر علوم پزشكي در جشنواره علمي فرهنگستان علوم پزشكي
(جايزه استاد دكتر نورالدين هادوي)
براي انتخاب پژوهش برتر علوم پزشكي، استخراج دادههاي مورد نياز از پايگاه ISI انجام ميگيرد و مقالههاي منتشر شده طي سه سال قبل به روشي كه شرح آن در زير آمده است، مورد بررسي قرار ميگيرند. همچنين، به منظور ارزيابي اصالت و اهميت پژوهش موردنظر در پاسخگويي به مشكلات كشور، ميزان نوآوري و سهم آن پژوهش در توسعه مرزهاي دانش، پرسشنامهاي طراحي شدهاست و در اختيار داوران مقالهها قرار ميگيرد و هر مقاله دستكم براي سه داور داخلي يا بينالمللي فرستاده ميشود.
در مرحله بعد، نتايج بهدست آمده در "كميته علمي جشنواره" بررسي ميشود و پس از دريافت امتيازات و تعيين معدل نمرههاي داوران، نمره نهايي هر مقاله بهصورت مجموع تعداد ارجاعات مقاله، ضريب تأثيرگذاري نشريه و معدل نمره داوران آن مقاله محاسبه ميشود. جوايز جشنواره توسط كميته علمي به شرح زير توزيع ميشود:
مقالههاي برتر در حوزههاي علوم باليني غيرجراحي، جراحي، پايه، دندانپزشكي، داروسازي و پيراپزشكي
پژوهشگر جوان، براي نويسنده اول داراي سن كمتر از 40 سال اولين مقالهاي كه بيشترين جمع امتيازات را داشته است.
پژوهشكده برتر، براي مركز پژوهشي داراي بيشترين امتياز حاصل از مجموع امتيازات همه مقالههايي كه تأمينكننده اعتبار آنها بوده است (سي مقاله برتر نخست).
روش انتخاب دانشمند برگزيده دهه اخيردر جشنواره علمي فرهنگستان علوم پزشكي
(جايزه استاد دكتر فريدون عزيزي)
در پي اهداي مبالغي از سوي استاد ارجمند جناب آقاي دكتر فريدون عزيزي، از سال 1390 جايزه ديگري با عنوان "دانشمند برگزيده علوم پزشكي دهه اخير" به جوايز فرهنگستان علوم پزشكي افزوده شده است. چگونگي انتخاب اين فرد به شرح زير ميباشد:
با انتخاب پژوهشگران ايراني داراي بيشترين تعداد مقالات در زمينههاي علوم پزشكي در ده سال گذشته از پايگاه اطلاعاتي ISI، ابتدا مجموع ضريب تأثيرگذاري مقالات هر فرد تعيين ميشود و سپس ميانگين تعداد ارجاعات به همه مقالههاي ده ساله فرد مورد نظر از ISI دريافت و در تعداد مقالهها ضرب ميَشود تا كل ارجاعات در ده سال گذشته مشخص گردد. (امتيازات ارجاع به خود در اين محاسبه منظور نميشود.)
در مرحله بعد، ضريب نويسندگي (authorship index) هر مقاله براي نويسندهي اول و مسئول هر مقاله ضريب 1 و براي ساير نويسندگان ضريب 33% منظور ميشود. سپس جمع ضريب نويسندگي مقالههاي ده سال گذشته بر تعداد مقالات تقسيم شده و ميانگين ضريب نويسندگي در انتهاي محاسبه لحاظ ميگردد.
امتياز كل عبارت است از:
(ميانگين ضريب نويسندگي × جمع ارجاعات به كل مقالههاي ده ساله + جمع ضريب تأثيرگذاري مجلاتي كه مقالههاي ده سال گذشته در آنها چاپ شده = امتياز كل)