هیات رئیسه فرهنگستان پزشکی و مسئولان بنیاد ملی نخبگان بر ضرورت هم افزایی این دو نهاد علمی فرهنگی تاکید کردند
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل، نشست مشترک رئیس فرهنگستان علوم پزشکی و اعضای هیات رئیسه با قائم مقام بنیاد ملی نخبگان و جمعی از معاونین وی با موضوع "هم افزایی بین بنیاد نخبگان و فرهنگستان علوم پزشکی کشور" یکشنبه 4 آذر 1402 در محل فرهنگستان پزشکی برگزار شد.
دکترسید علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان پزشکی در این نشست با اشاره به نقش مهم تکامل سال‌های اولیه زندگی در نخبه‌پروری گفت: راهی که بتوان عدالت را برای رشد نخبگان برآمده از مناطق محروم نیز فراهم کرد، توجه به تکامل سال‌های اول زندگی کودکان در این مناطق است که از دوران بارداری شروع می‌شود و والدین نیز باید همچون کشورهای پیشرفته آگاه شوند که چه کارهایی را برای فرزند خود انجام دهند. رئیس فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به اینکه در برخی خانواده‌های بی‌بضاعت، نخبه‌هایی پدید می‌آیند که آینده‌سازان کشورند، اظهار داشت: نخبه‌یابی و شناسایی این استعدادها خوب است، اما نخبه‌پروری بسیار مهم‌تر است و نخبگان باید بدانند که مسائل کلان مملکت چیست تا با شناخت این مسائل در موضوعاتی که نیاز به فکر و اندیشه است، نخبگان وارد شوند.
دکتر مرندی همچنین به بحث سلامت معنوی اشاره کرد و گفت: سلامت معنوی بعد مهم سلامت است که استادان بسیاری روی آن کار کرده‌اند و سند نگاشته‌شده آن در فرهنگستان پزشکی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز رسیده است و بر این باوریم که سلامت معنوی از جمله موضوعاتی است که یک نخبه می‌تواند به موضوع وارد شود و اثرگذار باشد .وی خاطرنشان کرد: نخبه اگر به دنبال سلامت جامعه است، باید در بحث سلامت اجتماعی، عوامل تهدیدکننده سلامت اجتماعی را شناسایی کند و می‌تواند راهبر باشد .دکتر مرندی با اشاره به اهمیت مسائل اعتقادی و توحیدی عنوان داشت: برای تکریم مفاخر و الگوسازی، علاوه بر جنبه‌های علمی، باید جنبه‌های اعتقادی و توحیدی را برای انتخاب الگوی مفاخر در نظر گرفت.
دکتر سیدسلمان سید افقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان نیز در سخنانی به برنامه‌های جدید این بنیاد اشاره کرد و گفت: در برنامه جدید، محور ما استاد است و از طریق استادان با دانشجویان ارتباط برقرار می‌کنیم و همه برنامه‌ها، راهبردها، حمایت‌ها و ... را از طریق استادان به دانشجویان منتقل می‌کنیم .دکتر افقهی ادامه داد: ما در جهت شناسایی استادان نمونه به همراهی و کمک فرهنگستان‌ها نیاز داریم و برای حصول این هدف؛ هم‌افزایی میان بنیاد ملی نخبگان و فرهنگستان‌ها لازم است تا بتوانیم هسته‌ای از استادانی را شکل دهیم که می‌خواهند نسلی نخبه تربیت کنند. قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در باره اهمیت فرآیند تربیت نخبگان گفت: استادان باید برای قرار دادن شاگردان در مسیر درست؛ صلاحیت شاگردپروری، سلامت فکری، سلامت معنوی و شایستگی‌های تربیت یک انسان را داشته باشند. همچنین این استادان باید نقشه راه داشته باشد به‌گونه‌ای که در هر مرتبه علمی بتوان این نقشه راه را بازنویسی کرد. به‌عنوان مثال یک استایار در خصوص یک نقشه راه چهار ساله با بنیاد ملی نخبگان توافق می‌کند و بنیاد بر اساس نقشه راه استاد، از وی حمایت می‌کند و استاد طبق برنامه‌هایی که با دانشجویان خود دارد و می‌خواهد در آن چهار سال مرتبه‌اش را ارتقاء دهد و به مرتبه دانشیاری برسد، می‌داند که چه کار می‌خواهد انجام دهد و دانشجو را در چه حوزه‌ای تربیت و هدایت کند . دکتر افقهی در این باره چنین توضیح داد: در طرح مسیر نخبگی که آیین‌نامه آن، در هیات امناء بنیاد نخبگان نیز مطرح شده، ما به استاد، دانشجو می‌دهیم و دانشجو در طرح تحقیقاتی استاد قرار می‌گیرد، هرچند بهتر این است که دانشجو در دانشگاه، دانشجوی همان استاد باشد، اما لزوما این اتفاق ممکن است نیفتد و دانشجو از دانشگاه دیگری باشد و با استادی ارتباط برقرار کند و استاد مسئولیت هدایت دانشجو را بر عهده بگیرد. وی افزود: باید بدانیم برای تربیت ملی نخبگان به چه محتواهایی نیاز داریم و آنها چه آموزش‌هایی باید ببیند و بعضی از موضوعات، هیچگاه به دانشجو آموزش داده نمی‌شود و امیدواریم با استفاده از ظرفیت فرهنگستان‌ها از جمله فرهنگستان علوم پزشکی، در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه حوزه‌های علوم، علوم پایه و علوم پزشکی، این مهم را پیش ببریم و گروه‌هایی از بنیاد ملی نخبگان ذیل فرهیختگان فرهنگستان قرار گیرند و با هدایت و راهنمایی آنها بتوانیم محتواهای مورد نیاز را طراحی کنیم .
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: متاسفانه تا کنون حمایت‌های صنفی در بنیاد ملی نخبگان حاکم بوده و از نخبگان بیشتر حمایت‌های مالی می‌شد، اما دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله) این است که بنیاد ملی نخبگان، یک نهاد تنظیم گر و سیاستگذار است که باید زمینه اثربخشی نخبگان را با فرصت آفرینی برای آنها فراهم کند .
وی در خصوص تقسیم کار ملی در بنیاد ملی نخبگان گفت: یکی از وظایف بنیاد این است که با دستگاه‌های اجرایی کشور مانند قوه قضائیه، نهادهای نظامی، نهادهای انقلابی و سایر نهادها ارتباط برقرار کند و طبق قانون مصوبی که ابلاغ شده است، این دستگاه‌ها موظف هستند برنامه‌های خود را در حوزه نخبگان، به‌صورت سالیانه به بنیاد ارائه دهند و مصوبه بگیرند و برای بودجه سالانه آن تصمیم گیری شود و این اتفاقی است که متاسفانه تاکنون مغفول مانده است و به دلایل مختلف اجرا نشده است. دکتر افقهی عنوان کرد: در دولت جدید، دو نشست هیات امنای بنیاد ملی نخبگان با حضور رئیس جمهور تشکیل شد و به مشارکت نخبگان اهمیت داده شده است و در این نشست عنوان شد در دستگاه‌هایی اجرایی در کنار هریک از مسئولین، یک نفر نخبه داشته باشیم و نخبگان را وارد فضای تصمیم‌گیری کشور کنیم و اجرای این مهم، نیازمند پشتکار و پیگیری و یک درک مشترک بین دستگاه‌های اجرایی است. وی گفت: ما این امر مهم را آغاز کرده‌ایم و در جلساتی که با دستگاه‌های مختلف داشته‌ایم، برنامه‌هایی که برای استفاده از ظرفیت نخبگان باید طراحی شود را ارائه کرده‌ایم و بخش‌هایی که نیاز به بودجه دارد و بار مالی در بردارد بررسی شده است،که دستگاه‌ها در بودجه سالانه خود قرار دهند .
دکتر افقهی با اشاره به مغفول ماندن حوزه سلامت در بنیاد ملی نخبگان افزود: یکی از حوزه‌های مهم حوزه سلامت و پزشکی است که متاسفانه در بنیاد ملی نخبگان روی آن زیاد کار نشده است و بنیاد بیشتر در حوزه فنی و مهندسی، حوزه علوم پایه و اخیرا کمی هم به حوزه علوم انسانی توجه کرده است و تنها طرح مشترک بین بنیاد و وزارت بهداشت طرح پزشک پژوهشگر بود، طرحی که فردی وارد دانشگاه در رشته پزشکی می‌شود و با داشتن شرایطی مثل رتبه زیر صد در این برنامه قرار می‌گرفته وحمایت هایی نظیر عدم گذراندن طرح دوره تخصص در مناطق محروم برای وی در نظر گرفته می‌شد و به جای آن، در یک دانشگاه علوم پزشکی، طرح پزشک پژوهشگر را طی می‌کرد که به منزله طرح نیروی انسانی بوده است. وی گفت: طبق سند راهبردی نخبگان، یکی از کارهایی که باید انجام دهیم، بحث شناسایی و تکریم الگوها و مفاخر است که ما با کمک فرهنگستان‌ها، می‌توانیم این حوزه را پیش ببریم و اگر بنیاد فردی را به‌عنوان الگو و چهره ماندگار معرفی می‌کند، مقدمات شناسایی این فرد از طریق فرهنگستان‌ها که جامعه تخصصی هر حوزه هستند، صورت گیرد .قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به هیات‌های اندیشه‌ورزی در بنیاد ملی نخبگان گفت: این هیات ها، ناظر به کلان حوزه‌هایی هستند که نیاز کشور است که یکی از این حوزه‌های مهم ،بخش سلامت و درمان است و در این هیات‌های اندیشه ورز، از ظرفیت دانشجوهای فعال و استادان جوان استفاده می‌شود، اما برای هدایت و راهنمایی این هیات‌ها باید از افراد باتجربه استفاده شود که بهره‌وری موثرتری داشته باشند و در انتها خروجی آنها تبدیل شود به گزارش‌های سیاستی و به نهادهای بالادستی بنیاد ارسال شود که به عنوان نمونه گزارشی با موضوع هوش مصنوعی را اخیراً به دفتر رئیس جمهور ارائه دادیم که در تصمیم‌سازی‌های مهم، این گزارشات بسیار کارگشا خواهد بود .
دکتر سیدمحمدرضا کلانتر معتمدی عضو هیات رئیسه فرهنگستان علوم پزشکی نیز در این نشست گفت: اینکه نخبگان را تکریم کنیم خوب است، اما باید نخبگان از سنین پایین شناسایی شوند و نخبه‌پروری امری بسیار مهم است و باید راه را برای نخبگان تسهیل کنیم . همچنین در این نشست، دکترسیدجمال الدین سجادی اظهار داشت: یکی از اسناد بالادستی که برای کشور لازم الاجراست و باید به‌درستی به آن عمل شود سیاست‌های کلی سلامت است که متاسفانه این امر تا کنون تحقق نیافته و اثربخشی مطلوب در هر زمینه‌ای و با هر برنامه‌ای، تنها زمانی اتفاق می‌افتد که قوانین به درستی اجرا شوند .دکتر سیدحسن امامی رضوی دبیر فرهنگستان علوم پزشکی نیز در این نشست گفت: در چند سال اخیر ما به این نتیجه رسیدیم که فرهنگستان باید ارتباط بیشتری با نخبگان داشته باشد و ما در فرهنگستان اعضای پیوسته و وابسته‌ای داریم که طبق شرایط علمی به عضویت فرهنگستان علوم پزشکی درآمده‌اند و در گروه‌های علمی فرهنگستان نیز اعضای مدعو بنا به تخصص مرتبط با گروه علمی فعالیت می‌کنند. وی افزود: با توجه به این ظرفیت فرهنگستان از جمله گام‌هایی که در راه جذب نخبگان برداشته‌ایم، تصویب تشکیل کانون نخبگان جوان در هیات رئیسه فرهنگستان است. دکتر امامی رضوی با تاکید بر اینکه این اقدام در جهت هم افزایی بین فرهنگستان و بنیاد ملی نخبگان بوده است، خاطر نشان کرد: در برنامه‌های راهبردی فرهنگستان به خصوص برنامه راهبردی سوم در خصوص برنامه‌های نخبه‌پروری تدابیری اندیشیده شده و در بحث شناسایی و تکریم مفاخر نیز فرهنگستان همکاری‌های خوبی با صدا و سیما داشته است .
دکترمحمد علی محققی معاون علمی فرهنگستان نیز با اشاره به فعالیت‌های فرهنگستان در این حوزه گفت: فرهنگستان در برنامه راهبردی جاری، چهار محور کلان، فرهنگ و فرهنگ‌سازی در حوزه سلامت، پیشرفت علمی، حمایت طلبی و رصدکلان سلامت را بر اساس اساسنامه در دستورکار قرار داده است .وی افزود: در اواخر سال 98 نامه‌ای از مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه با یک پیش‌نویس تحت عنوان سیاست‌های کلی در امور نخبگان برای فرهنگستان ارسال شد و ما با توجه به شناختی که از سیاست‌های کلی سلامت، سیاست‌های کلی علم و فناوری و نقشه جامع علمی کشور و اسناد دیگر از جمله سند مرتبط با امور نخبگان داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که وجود یک سند جامع سیاست‌گذاری بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری(مدظله) ضروری است و بر این اساس یک طرح تحقیقاتی انجام شد که منجر به تهیه یک تک نگاشت و انتشار یک مقاله با عنوان کنکاش در آراء مقام معظم رهبری در باب نخبگان شد. دکتر محققی ادامه داد: در فرهنگستان علوم پزشکی کارگروهی با نام کارگروه نخبگان در 18 جلسه تشکیل شد که نماینده بنیاد ملی نخبگان نیز در این نشست‌ها حضور داشتند و برخی دیدگاه‌ها که بر مبنای شواهد و مستندات مطرح می‌شدند در مجله فرهنگ و ارتقاء سلامت فرهنگستان نیز منتشر شد و در این راستا یک خلاصه سیاستی نیز در دست تدوین است.
در این نشست، دکتر سیدمحسن فروتن عضو هیات رئیسه فرهنگستان نیز اظهار داشت: در تعریف نخبه، باید افرادی نظیر شهید قاسم سلیمانی که نخبه‌ای حماسه‌آفرین بوده است و افرادی مانند شهید نادر مهدوی که ناشناخته مانده‌اند نیز گنجانده شوند. دکتر فروتن در باره اقدامات انجام شده در زمینه معرفی نخبگان گفت: سالانه در فرهنگستان، دانشمند برگزیده را از میان اعضای پیوسته که پیشکسوتان عرصه سلامتند معرفی می‌کنیم و مجموعه کتابهایی نیز از زندگینامه مفاخر پزشکی نیز در فرهنگستان منتشر می‌کنیم که زندگی و آثار الگوهای عملی را در این عرصه ثبت می‌نمایند. وی همچنین با تاکید بر لزوم بهادادن به دانشجویانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند، در بحث نخبگان خاطر نشان کرد: در فرهنگستان علوم پزشکی بر روی تاثیر سلامت معنوی از دوران کودکی و حتی قبل‌تر از آن کار شده است و در باره اینکه چگونه رشد معنوی از دوران کودکی می‌تواند در نخبه‌پروری موثر باشد، فرهنگستان آمادگی دارد با همکاری بنیاد ملی نخبگان، نشست مشترکی با موضوع هم افزایی (به منظور تاثیر شناسایی نخبگان و ایفای نقش موثر فرهنگستان علوم پزشکی) با وزارت آموزش و پرورش برگزار کند.
