مرکز ملی یون درمانی ایران (با قابلیت پرتو دهی پروتون-یون کربن) هفتمین در جهان و اولین در خاور میانه
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل؛ نشست علمیِ " نقش علوم و فنون هستهای در ارتقاء سلامت با محوریت علوم پایه پزشکی" به میزبانی فرهنگستان علوم پزشکی و با دعوت از دو مهمان ویژه از فرهنگستان علوم و حضور دکتر سیدعلیرضا مرندی، رئیس، دکتر سیدحسن امامی رضوی دبیر و جمعی از اعضای گروه علوم پایه فرهنگستان علوم پزشکی کشور صبح امروز ۱۸ بهمن ماه در فرهنگستان علوم پزشکی برگزار شد.
دکتر علی اکبر صالحی، استاد مهندسی هستهای دانشگاه صنعتی شریف و معاون پژوهشی فرهنگستان علوم و دکتر جواد کریمی ثابت استاد تمام پژوهشگاه علوم و فنون هستهای ایران و عضو فرهنگستان علوم سخنرانان ویژه دعوت شده به این نشست بودند که دکتر علی اکبر حق دوست، رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان ضمن تشکر از آنان با این جملات، نشست امروز را آغاز کرد: رشته‌های علوم پایه پزشکی بسیار متنوع است و مطالعات علمی نشان می‌دهد، بیش از ۷۵ درصد سلامت جامعه به‌طور مستقیم در دست متولیان سلامت نیست و ذی‌نفعان دیگری نیز نقش کلیدی دارند. دکتر حق دوست ادامه داد: فاکتور‌های مختلفی در بروز بیماری‌هایی مانند سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و عروقی و .. نقش دارند و باید هماهنگی و همکاری بین تمامی علوم باشد تا تاثیر شگرفی در حوزه سلامت پدید آید. رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان با اشاره به اینکه علم فیزیک، شیمی، جامعه شناسی و انسان شناسی در سلامت نقش کلیدی دارند، افزود: رابطه پزشک و بیمار بدون فناوری‌های روز مانند کامپیوتر و دستگاه‌های پیچیده امکان پذیر نیست و علوم هستهای شاخه ای اثرگذار در حوزه سلامت به شمار می‌رود.
سپس دکتر علی اکبر صالحی، استاد مهندسی هستهای دانشگاه صنعتی شریف و معاون پژوهشی فرهنگستان علوم در سخنرانی خود به نقش تاثیرگذار فناوری‌های هستهای در حوزه سلامت اشاره کرد و گفت: بین علوم پزشکی و سایر علوم همواره باید هماهنگی وجود داشته باشد و ارتباط بین رشته‌ای بسیار در توسعه کمی و کیفی علوم موثر است. وی ادامه داد: امروزه ما به کمک فناوری‌های هستهای، قادر به تشخیص و درمان برخی از بیماری‌ها مخصوصاً بیماری‌های گروه سرطان شده‌ایم که این دستاوردهای تشخیصی و درمانی نوین حاصل همکاری میان رشته‌ای است.
در ادامه نشست دکتر جواد کریمی ثابت، رئیس مرکز ملی نظام کیفیت و استاندارد‌های اتمی ایران، پس از تبریک ایام الله دهه فجر به نقش بی‌بدیل علوم و فنون هستهای در دستیابی به اهداف 17 گانه توسعه پایدار سازمان ملل و نیز در ارتقاء حوزه بهداشت و سلامت کشورها پرداخت و از ساخت بیمارستان ملی یون درمانی با قابلیت پرتودهی پروتون و یون کربن در کرج خبر داد و گفت: ساخت این پروژه تا نود درصد پیش رفته است و تمامی کادر فنی و بهره‌بردار آن آموزش‌های لازم را گذرانیده‌اند که این دستاورد افتخاری بزرگ در حوزه سلامت کشور است و میتواند در درمان تومورهای سرطانی با استفاده از فناوری هستهای بسیار موثر واقع شود. رئیس مرکز ملی نظام کیفیت و استاندارد‌های اتمی ایران خاطرنشان کرد: متاسفانه در کشور ما سرطان دومین عامل مرگ و میر گزارش شده است. طبق پژوهش‌های علمی منتشر شده درمان و تشخیص زودهنگام سرطان با کمک پزشکی هستهای طی چند سال آینده میتواند تا 12.5 درصد فوتی‌های ناشی از سرطان را کاهش دهد که این امر نشان دهنده نقش بی‌بدیل و غیرقابل جایگزین پزشکی هستهای در حوزه ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه جهانی است؛ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در راستای ارتقاء بهداشت جهانی برنامه‌ای تحت عنوان "برنامه سلامت انسان" را منتشر کرده است.
دکتر کریمی ثابت رئیس انجمن هستهای ایران در ادامه به نقش علوم و فنون هستهای در ارتقاء حوزه بهداشت و سلامت جامعه پرداخته و به مواردی همچون امنیت غذایی و آب، استریلیزاسیون، شیرین سازی آب، مبارزه با حشرات ناقل، پژوهش‌های ژنتیک مولکولی و همچنین تولید انرژی پاک با عدم انتشار گازهای گلخانه‌ای پرداختند و خاطرنشان کردند: نیروگاه اتمی بوشهر در طی 12 سال فعالیت خود موجب کاهش انتشار بیش از 60 میلیون تن انواع آلاینده‌های گلخانه‌ای در کشور شد و هم‌اکنون با توجه به دو ابر بحران تولید انرژی و تغییرات اقلیمی، جهان به سرمایه گذاری در راستای افزایش سهم تولید انرژی هستهای در سبد تولید انرژی خود روی آورده است.
دکتر کریمی ثابت استاد تمام پژوهشگاه علوم و فنون هستهای ایران به فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی ایران در حوزه پزشکی هستهای اشاره کرد و فرمود: از ویژگی‌های احداث مرکز ملی یون درمانی می‌توان به قابلیت پرتودرمانی هم‌زمان پروتون - یون کربن و نیز مجهز بودن به شتابدهنده سینکروترون اشاره کرد. وی افزود: تامین شتابدهنده سینکروترون موجود در این مرکز توسط شرکت مداسترون (با مشارکت اتریش)، دارای قابلیت ارائه سالانه ۹۰۰۰ جلسه پرتو درمانی به بیش از ۱۲۰۰ بیمار، مجهز به سه اتاق درمانی و یک اتاق تحقیقاتی جهت انجام تحقیقات پیشرفته در حوزه علوم پایه پزشکی، فیزیک پزشکی و فیزیک کاربردی برای پژوهشگران با رویکرد امکان پذیری درمان در داخل کشور و کاهش هزینه‌های درمان با روش پروتون تراپی در ایران انجام شده است. دکتر کریمی ثابت اظهار داشت: اکثر مراکز پرتودرمانی را فقط با یک نوع پرتو انجام می‌دهند و تاکنون فقط ۶ مرکز در دنیا قابلیت پرتودهی با پروتون و یون کربن را دارد و مرکز یون درمانی ایران هفتمین آن است. وی با اشاره به اینکه مرکز ملی یون درمانی در حال ساخت به عنوان اولین مرکز یون درمانی در خاورمیانه و هفتمین در دنیا است، افزود: این مرکز با تلاش و زحمات شبانه روزی همکاران ما در سازمان انرژی اتمی در زمینی به مساحت ۱۱۷۰۰۰ متر مربع در شهر البرز در حال ساخت می‌باشد که با پیشرفت ساختمانی بیش از ۹۰ درصد و تجهیزات پزشکی تا 70 درصد، امید می‌رود تا 2 سال آینده میزبان اولین بیمار خود باشد.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه افزود: سازمان انرژی اتمی ایران هم اکنون با تولید بیش از 50 رادیو دارو در داخل کشور، سالانه به بیش از یک میلیون نفر در 220 مرکز خدمات پزشکی هستهای را ارائه می‌دهد؛ که این امر ناشی از اهمیت حوزه بهداشت و سلامت در سازمان انرژی اتمی ایران از گذشته تا به امروز و نشانگر وضعیت مطلوب و رو به رشد استفاده از علوم و فنون هستهای در حوزه ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه می‌باشد. در همین راستا جهت گسترش و ارتقاء خدمات پزشکی هستهای در ایران "مرکز ملی تولید و توسعه رادیوداروهای ایران (تترا)" با در نظر گرفتن 18 خط تولید رادیودارو و کیت‌های سرد موجب افزایش بیش از شش برابری ظرفیت تولید رادیودارو در کشور می‌شود که علاوه بر پاسخ‌گویی کامل به نیاز داخل، ظرفیت صادرات رادیودارویی ایران را افزایش می‌دهد؛ که این پروژه نیز با پیشرفت بیش از 70 درصدی خود پیش‌بینی میگردد طی دو سال آینده آماده بهره‌برداری شود.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در انتها به شتاب گرفتن فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی ایران در دولت سیزدهم در راستای فرمایشات رهبری، با تمرکز بر ملموس شدن فواید استفاده از علوم و فنون هستهای در بهبود زندگی مردم و همچنین سرریز دانش هستهای در سایر صنایع پرداخت و با توجه به اولویت قرارگرفتن بهداشت، درمان و امنیت غذایی در سازمان انرژی اتمی ایران به مواردی همچون: افتتاح اولین کلینیک درمان زخم در کشور با استفاده از فناوری پلاسمای سرد در بیمارستان شهید مفتح ورامین، طی کردن مراحل پایانی بهره‌برداری از مرکز ملی توسعه رادیوداروهای ایران (تترا) و همچنین افتتاح واحد نیمه صنعتی با ظرفیت تولید سالانه 15 کیلوگرم "هگزافلوراید تلوریم" توسط جناب آقای مهندس اسلامی ریاست محترم سازمان انرژی اتمی ایران اشاره کرد.
در انتهای جلسه ضمن طرح سوالاتی و پاسخ گویی مدعوین محترم درخواست ادامه این جلسات به صورت تخصصی تر برای آگاهی بیشتر اعضا مطرح شد.
