جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران
فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران برای تشویق و ترغیب پژوهشگران و تکریم مقام والای اندیشمندان و نخبگان عرصههای مختلف علوم پزشکی سالانه جشنواره علمی برگزار مینماید. این برنامه با ارزیابی پژوهشهای علوم زیستی و پزشکی کشور پژوهشگران برگزیده در رشتههای مختلف علوم پایه و علوم بالینی، همچنین پژوهشگر جوان، دانشمند برتر دهه گذشته و پژوهشکده برتر را با اهداء جوایز نقدی، تندیس بلورین و دیپلم افتخار فرهنگستان مورد تشویق قرار میدهد. برای حمایت اجرایی جشنواره، کمکهای اهدائی جناب آقای دکتر نورالدینهادوی و سایر فرهیختگان و دانشمندان حوزه علوم پزشکی، از سال ۱۳۸۶ تاکنون بهصورت سالانه در دستور کار فرهنگستان قرار داشته است.
شایان ذکر است که یکی از اهداف مهم مندرج در اساسنامه فرهنگستان علوم پزشکی، تقویت روح پژوهش جهت دستیابی به آخرین یافتهها و نوآوریها در تمامی عرصههای علوم سلامت با بهرهگیری از فعالیتهای جمعی و جذب حمایت و تشویق دانشمندان، پژوهشگران، نخبگان و صاحبنظران کشور و اعطای پاداش، جایزه و نشان علمی به دانشمندان، پژوهشگران و مؤسسههایی است که خدمات علمی برجستهای انجام دادهاند. همچنین، در آییننامه جشنواره علمی فرهنگستان اهداف زیر برشمرده شده است:
بزرگداشت علم و عالم
ارج نهادن به تلاش دانشمندان و پژوهشگران ایرانی در حوزههای مختلف علوم پزشکی
تجلیل از مؤسسهها و الگوهای موفق در ارتقای سلامت در ابعاد معنوی، جسمی، روانی و اجتماعی
ایجاد بستر مناسب برای تشویق پژوهشگران و نخبگان جوان
تشویق مراکز پژوهشی برتر کشور
بر این اساس، ارائه الگویی درست، علمی و کیفی برای ارزیابی پژوهشهای علمی حوزه علوم پزشکی در کشور دارای اهمیت فراوان است. معیارهای متعددی برای ارزیابی کیفی مقالههای علمی تعریف شدهاند. شاخصهای مورد استفاده در فرهنگستان علوم پزشکی عبارتند از: تعداد ارجاعات به هر مقاله علمی (citation) و ضریب تأثیرگذاری (impact factor) مجله که از تقسیم تعداد ارجاعات به مقالههای یک مجله در یک سال بر تعداد مقالههای قابل ارجاع در همان سال بهدست میآید. با وجود اشکالاتی که به این شاخصها و نحوه استفاده از آنها وارد است، در حال حاضر از معتبرترین معیارها محسوب میشوند و مؤسسههای پژوهشی و کشورها با استفاده از این شاخصها رتبهبندی میشوند. روشن است در صورت داشتن شاخصهای قابل اعتماد برای پیامد (outcome) و اثرگذاری (effectiveness)، از این شاخصها نیز استفاده خواهد شد.
روش انتخاب در جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی
جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی در دو بخش، برگزیدگان را انتخاب میکند که روش انتخاب در ادامه شرح داده میشود:
انتخاب پژوهش برتر علوم پزشکی (جایزه استاد دکتر نورالدینهادوی)
انتخاب دانشمند برگزیده دهه اخیر (جایزه استاد دکتر فریدون عزیزی)
روش انتخاب پژوهش برتر علوم پزشکی در جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی (جایزه استاد دکتر نورالدینهادوی)
برای انتخاب پژوهش برتر علوم پزشکی، استخراج دادههای مورد نیاز از پایگاه ISI انجام میگیرد و مقالههای منتشر شده طی سه سال قبل به روشی که شرح آن در زیر آمده است، مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین، به منظور ارزیابی اصالت و اهمیت پژوهش موردنظر در پاسخگویی به مشکلات کشور، میزان نوآوری و سهم آن پژوهش در توسعه مرزهای دانش، پرسشنامهای طراحی شدهاست و در اختیار داوران مقالهها قرار میگیرد و هر مقاله دستکم برای سه داور داخلی یا بینالمللی فرستاده میشود.
در مرحله بعد، نتایج بهدست آمده در "کمیته علمی جشنواره" بررسی میشود و پس از دریافت امتیازات و تعیین معدل نمرههای داوران، نمره نهایی هر مقاله بهصورت مجموع تعداد ارجاعات مقاله، ضریب تأثیرگذاری نشریه و معدل نمره داوران آن مقاله محاسبه میشود. جوایز جشنواره توسط کمیته علمی به شرح زیر توزیع میشود:
مقالههای برتر در حوزههای علوم بالینی غیرجراحی، جراحی، پایه، دندانپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی
پژوهشگر جوان، برای نویسنده اول دارای سن کمتر از ۴۰ سال اولین مقالهای که بیشترین جمع امتیازات را داشته است.
پژوهشکده برتر، برای مرکز پژوهشی دارای بیشترین امتیاز حاصل از مجموع امتیازات همه مقالههایی که تأمینکننده اعتبار آنها بوده است (سی مقاله برتر نخست).
روش انتخاب دانشمند برگزیده دهه اخیردر جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی (جایزه استاد دکتر فریدون عزیزی)
در پی اهدای مبالغی از سوی استاد ارجمند جناب آقای دکتر فریدون عزیزی، از سال ۱۳۹۰ جایزه دیگری با عنوان "دانشمند برگزیده علوم پزشکی دهه اخیر" به جوایز فرهنگستان علوم پزشکی افزوده شده است. چگونگی انتخاب این فرد به شرح زیر میباشد:
با انتخاب پژوهشگران ایرانی دارای بیشترین تعداد مقالات در زمینههای علوم پزشکی در ده سال گذشته از پایگاه اطلاعاتی ISI، ابتدا مجموع ضریب تأثیرگذاری مقالات هر فرد تعیین میشود و سپس میانگین تعداد ارجاعات به همه مقالههای ده ساله فرد مورد نظر از ISI دریافت و در تعداد مقالهها ضرب میَشود تا کل ارجاعات در ده سال گذشته مشخص گردد. (امتیازات ارجاع به خود در این محاسبه منظور نمیشود.)
در مرحله بعد، ضریب نویسندگی (authorship index) هر مقاله برای نویسندهی اول و مسئول هر مقاله ضریب ۱ و برای سایر نویسندگان ضریب ۳۳% منظور میشود. سپس جمع ضریب نویسندگی مقالههای ده سال گذشته بر تعداد مقالات تقسیم شده و میانگین ضریب نویسندگی در انتهای محاسبه لحاظ میگردد.
امتیاز کل عبارت است از:
(میانگین ضریب نویسندگی × جمع ارجاعات به کل مقالههای ده ساله + جمع ضریب تأثیرگذاری مجلاتی که مقالههای ده سال گذشته در آنها چاپ شده = امتیاز کل)