دكتر مسلم بهادری
مرحوم استاد مسلم بهادری در سال ۱۳۰۵ در روستای زنگیشامحله، دهستان گلیجان از توابع تنکابن استان مازندران دیده به جهان گشود. تحصیلات دکتر مسلم بهادری محدود به بزرگسالی نبود و فعالیت ایشان از پنج-شش سالگی با حفظ سورههایی از قرآن کریم آغاز شد. دکتر بهادری در سال ۱۳۱۵ همراه با خواهر و همسر خواهرش به تهران رفت تا بتواند تحصیلات ابتدایی را در این شهر سپری کند.
فصلي از زندگي دكتر مسلم بهادري از زبان خودشان
برای من در این شش سال امکان سفر به تنکابن و دیدن پدر و مادرم بهجز یکبار وجود نداشت. تابستانها، چون مدارس تعطیل بود، بهعنوان شاگرد و پادو در مغازههای محل کار میکردم. در پنجم ابتدایی سال ۱۳۲۰ کشور ما توسط دولتهای روس وانگلیس اشغال شد، اما درس دبستان متوقف نشد و خانواده با وجود مشکلات فراوان اجتماعی و اقتصادی در ادامه تحصیلام کوتاهی نکردند. گرچه قرار بود فقط دوره ابتدایی را بخوانم، ولی با وجود نبود امکانات معیشتی و دردسرهای ناشی از اشغال و... موفقیت در تحصیل و اصرار مدیر محترم مدرسهام، مرحوم خلیل ستوده که ایشان نام مرا در دبیرستان ادیب ثبت کرد به تحصیل ادامه دادم.
روايت استاد دكتر بهادري از زمان جنگ جهاني دوم
یکی از اتفاقات مهمی که در دوران نوجوانی (متوسطه دوم) دکتر بهادری همزمان شد، شروع جنگ جهانی دوم بود. دكتر بهادري از آن دوره، این چنین روایت کرده است: « باوجود جنگ جهانی دوم وهجوم متفقین به ایران و چپاول منابع اقتصادی کشور و بهویژه تصرف بخش اعظم استانهای شمالی ایران، ارتباط من با خانوادهام در تنکابن بسیار سخت شد. همچنین زندگی در تهران دشوار بود و ما در منتهای مشقت و گرفتاری زندگی میکردیم. در این میان با دلسوزیهای وافر خواهرم و همسرش برای من، به تحصیل ادامه میدادم و دوره اول و دوم متوسطه را در دبیرستان ادیب، واقع در کوچه نکیسا منشعب از فردوسی گذراندم. بعد از آن، کلاس دوازده را در دبیرستان مروی به پایان رساندم .
در تمام سالهای تحصیلام جزو شاگردان ممتاز بودم و در امتحانات نهایی نفر اول تا سوم شناخته میشدم؛ همچنین موفق به اخذ جوایزی در این راستا شدم. همکلاسیهای من در این دوره مرحومان نادر نادرپور، فریدون مشیری، یزدگردی و مجید دوامی بودند.
شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم در آن زمان، دكتر مسلم بهادری را مثل بسیاری از جوانان به عرصه مبارزه سیاسی و اجتماعی کشاند. مسلم بهادری در سال ۱۳۲۷ وارد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شد؛ وی یکی از رهبران دانشجویی مبارزات ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق بود. پس از واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، دستگیر و روانه زندان شد؛ این دستگیری منجر شد، جناب بهادری نتواند در کنکور انترنی شرکت کند. با این حال، روزگار روی خوشی به روی دکتر بهادری نشان داد و اساتید پروفسورعدل، پروفسور شمس، دکتر قریب و دکتر صادق عزیزی هر کدام ایشان را بهعنوان انترن پذیرفتند.
استاد بهادری در سال ۱۳۳۳ از دانشکده پزشکی تهران فارغالتحصیل شد. وی بعد از شرکت در آزمون دستیاری رشته آسیبشناسی آزمایشگاه مرکزی آسیب شناسی دانشگاه تهران، شروع به کار کرد و تخصص آسیبشناسی را در سال ۱۳۳۶ کسب نمود. دکتر بهادری با شرکت در آزمون بورس شورای فرهنگی بریتانیا و قبولی در آن به انگلستان رفت.
وی به مدت ۱۸ ماه تحصیل در کاردیف و لندن، فوق تخصص پاتولوژی قلب و ریه را دریافت نمود. گفتنی است، در آن دوره هیچکس بهجز استاد بهادری موفق به کسب این جایگاه نشده بود. فعالیتهای علمی دکتر بهادری در انگلستان زمینهساز بهدست آوردن یک افتخار بزرگ برای ایشان شد؛ بدینسبب استاد دکتر مسلم بهادری توانست عضو رسمی انجمن پاتولوژیستهای انگلیس شود.
تحصیل در انگلستان پایان راه دکتر بهادری نبود، بلکه نقطه آغاز زندگی ایشان بود. وی پس از به اتمام رساندن تحصیل و کسب افتخارات بالاتر، در سال ۱۳۳۹ به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران شروع به فعالیت کرد.
ایجاد آزمایشگاه آسیبشناسی در بیمارستانها
از اقدامات مهم دكتراستاد بهادری ایجاد آزمایشگاه آسیبشناسی در بیمارستانها بود. تا قبل از سال ۱۳۴۷ آزمایشگاه آسیب شناسی فقط در دانشکده پزشکی وجود داشت و همه بیمارستانهای دانشکده، از وجود این آزمایشگاه بیبهره بودند. اولین اقدام استاد ، ایجاد آزمایشگاه دربیمارستانها بود؛ بدینسبب خود به تاسیس این آزمایشگاه در بیمارستان سینا اقدام کرد. باتوجه به اینکه معاون دانشکده هم بودند اقدام به تاسیس آزمایشگاه آسیبشناسی در بقیه بیمارستانها نمود و از استادان و دانشیاران مقیم در آزمایشگاه مرکزی خواست که آن آزمایشگاهها را اداره کنند.
" فعالیتهای من، منحصر به مسائل علمی وابسته به رشته تخصصیام نبود؛ توسعه و گسترش دانشکدههای پزشکی کشور، یکی از اقدامات من بود. بعد از مراجعت سفر علمی دوم از آمریکا، به دعوت وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور و موافقت دانشگاه تهران در سمت معاونت امور دانشگاههای سازمان سنجش، به فعالیتهای خود در توسعه دانشگاهها ادامه دادم. در این زمان توانستم هفت دانشکده پزشکی به دانشگاههای فاقد دانشکده پزشکی (کرمان، کرمانشاه، ارومیه، همدان، گیلان، زاهدان و مازندران) اضافه کنم. در آخر تا انقلاب، این تعداد دانشکده را به مجموع چهارده دانشکده های پزشکی رساندم . "
آشنایی با دیگر فعالیت های علمی دکتر بهادری
دكتر بهادری در سال ۱۳۴۷ به مقام استادی تمام رسید. ایشان ۳۰ سال، بهعنوان استاد تماموقت در آزمایشگاه مرکزی دانشکده و آزمایشگاه بیمارستان سینا فعالیت کرد.
استاد بهادری در سال ۱۹۷۳میلادی (۱۳۵۲ خورشیدی) بههمراه اوریل آبراهام لیبو، اولین مورد گرانولومای پلاسماسل، تومور خوشخیم ریه را گزارش کردند.
دکتر مسلم بهادری دو مرتبه، ابتدا در سال۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۰ و بار دوم از سال ۱۳۶۳تا سال ۱۳۶۴ از طرف دانشکده پزشکی ایالت کالفرنیا در شهر سان دیگو، بهعنوان استاد مدعو پاتولوژی برای تدریس دعوت شد.
ایشان از سال ۱۳۷۰ در دانشگاه علوم پزشکی تهران، بهعنوان استاد مدعو و پاتولوژیست بیمارستان مسیح دانشوری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تدریس کرده است.
در کارنامه فعالیت های دکتر مسلم بهادری، عضویت در هیئت مؤسس مرکز تحقیقات سل و بیماریهای ریه بیمارستان مسیح دانشوری در سال ۱۳۷۱ به چشم میخورد.
دکتر بهادری در سال ۱۳۷۶ بازنشسته شد، گرچه پس از بازنشستگی هم در گروه آسیبشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران به فعالیتاش ادامه داد.
از فعالیتهای دیگر ايشان ، انتخاب بهعنوان نماینده ایران در سازمان بهداشت جهانی (WHO) است.
دكتر مسلم بهادری استاد سرشناس دانشگاه تهران، روز اول اردیبهشت ۱۴۰۱ (مصادف با ایام شهادت حضرت علی) دیده از جهان فرو بست و جامعه پزشکی و دانشگاهیان را به ماتم فرو برد. مرحوم دكتر مسلم بهادری یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین پزشکان تاریخ ایران بود.
گرچه دکتر بهادری دیگر در میان ما نیست، ولی کارنامه پرافتخارشان، همیشه یاد ایشان را زنده نگه خواهد داشت.